کد مطلب:16434 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

دو اصطلاح «مقام ثبوت» و «مقام اثبات» به چه معناست؟

اصطلاحي طلاب علوم دينيه دارند، مي گويند: مقام ثبوت و مقام اثبات، مقام ثبوت يعني مقام واقع. در مقام واقع و نفس الامر، هر چيزي در يك حد و درجه اي است. به قول فلاسفه جديد، شي في نفسه و شي براي ما. مقام ثبوت، مقام شي في نفسه است و مقام اثبات، مقام شي براي ماست. توضيح مطلب اين است: فرض كنيد يك عده پزشكِ قلب در يك شهر وجود دارند. در مقام واقع و نفس الامر ممكن است همه اينها در يك درجه باشند و ممكن است آقاي «الف» درجه اش در حد اعلا باشد يعني بهترين و متخصص ترين و عالمترين طبيب قلب باشد، آقاي «ب» درجه دوم، آقاي «ج» درجه سوم و آقاي «د» درجه چهارم باشد. امّا مردم چگونه مي شناسند؟ آنها در نزد مردم چه ارزش و اعتباري دارند؟ آيا ارزش و اعتباري كه اجتماع براي آنها قائل است، با ارزش و اعتباري كه در واقع و نفس الامر دارند يكي است؟ آقاي «الف» كه پزشك درجه اول قلب است، جامعه هم او را به عنوان پزشك درجه اول مي شناسد؟ آقاي «ب» كه پزشك درجه دوم اين شهر است، جامعه هم او را پزشك درجه دوم مي شناسد؟ گاهي همين طور است. ولي ممكن است عكس مطلب باشد؛ يعني اجتماع در اثر عواملي، تبليغاتي، اشتباهاتي، جرياناتي، در مقام اثبات و در مقام شي براي ما، درست بر خلاف واقع قضاوت كند: پزشك درجه چهارم را اول بداند، سوم را درجه دوم و دوم را درجه سوم بداند و آن را كه در واقع درجه اول است، درجه چهارم به شمار آورد. پس در اينجا مقام اثبات با مقام ثبوت فرق مي‎كند. شي براي ما با شي في نفسه فرق مي‎كند.

---

مجموعه آثار شهيد مطهري ج 17ـ حماسه حسيني صفحه: 262
شهيد مطهري